Crossword schreef:We kwamen van daaruit echter terecht in een discussie over wat ‘kennis’ is. En zoals Roeland met al zijn links al laat zien: die discussie is niet minder onoverzichtelijk en groots. Te groots en te technisch voor dit forum, denk ik (daarbij reken ik mezelf mee; ik wil niet suggereren dat ik het wel allemaal snap). Het verdient overigens aanbeveling zijn links te lezen. Zij laten zien waarom het naïef is als Axxyanus het heeft over de 'betekenis die kennis algemeen heeft'. Die betekenis is er niet. Je kunt als groep met elkaar hierover wel afspraken maken (zoals op Skepp wellicht), maar daarmee laat je slechts zien wat inherent is aan filosofie: partijvorming.
Misschien dat ik mijn punt te scherp geformuleerd heb. Waar het mij om gaat is dat in wat voor soort betekenis ik kennis ook ben tegengekomen er een gemeenschappelijk element was en dat was de zekerheid die van een kennisuitspraak uitgaat. Misschien dat ik een erg afgeschermd leven leid maar ik heb nooit eerder, een bewering die minder zeker was dan de uitkomst van een muntworp, als kennis weten omschrijven.
Crossword schreef:Hoe dan ook, de discussie over kennis lijkt zich toe te spitsen op het begrip ‘consensus’: als ik Digit en Axxyanus goed begrijp, willen ze ‘kennis’ vooral reserveren voor overtuigingen waar de meeste wetenschappers het over eens zijn. Ikzelf denk dat er dan maar weinig echte kennis overblijft, ook niet in de wetenschap. En dat veel wetenschappen weinig hoop moeten koesteren ooit tot veel kennis te komen.
Ik vermoed dat jij dan weinig kennis hebt over wetenschappen. Van wat ik van je gelezen heb, heb ik de indruk dat jij wetenschap te veel vereenzelvigt met de huidige onderzoeksgebieden en de enorme hoeveelheid kennis die wetenschap al geproduceerd heeft negeert omdat er nu eenmaal minder belangstelling is voor de consensus. Controverse wekt meer belangstelling op dan consensus maar dat wekt dan ook een verdraaide indruk van de verhouding controverse vs consensus.
Crossword schreef:Dat hoeft geen probleem te zijn, want zoals gezegd: uiteindelijk is het een kwestie van conventie wat we ‘kennis’ noemen en wat niet. Maar we zitten dan wel met het probleem dat veel informatie (ik noem het dan maar even geen ‘kennis’) tegenstrijdig is, multi-interpretabel of op verschillende manieren gewogen kan worden.
Ja het is een conventie welk etiket we op welk concept plakken. Maar het is geen conventie welk concept ik belangrijk vind. Als ik van oordeel ben dat een bepaalde mate van zekerheid nodig is en het woord "kennis" dekt die lading niet (meer) dan zal ik gewoon op zoek gaan naar een nieuw etiket om op dat concept te plakken. Ook zal ik duidelijk maken dat het etiket "kennis" in die omstandigheden niet veel betekenis meer heeft voor mij.
Crossword schreef:Laat ik eerst stellen dat ik deze opvatting van ‘kennis’ onnodig smal vind. Ik blijf toch volhouden dat dit me teveel riekt naar een natuurwetenschappelijk kennisideaal (consensus, reproduceerbaar, enz.) dat wordt opgelegd aan alle kennisdomeinen, zoals literatuurwetenschap, sociologie, economie, esthetiek, enz.
Je verwart hier het toepassen van een concept met het gebruik van een etiket. Niemand verplicht bv. de estheten om het zelfde kennisideaal na te streven dan de natuurwetenschappen. Maar ik zie niet in waarom ze dan wel de woordenschat van zo'n kennisideaal zouden hanteren.
Crossword schreef:Ook wil ik hier even aanstippen dat het begrip 'consensus' steeds minder overtuigend is, naarmate je beter gaat bestuderen waarover en hoe ver men het eens is. Hoe dichter men bij komt, hoe meer die consensus lijkt af te brokkelen. Consensus bestaat vooral op wat grotere afstand, zoals het Milgram-experiment van Digit laat zien. Als hij zegt dat dit experiment laat zien dat een behoorlijk deel van de mensheid (ongeacht welk percentage precies) geneigd is tot het kwade, denk ik: daar hadden we geen wetenschap voor nodig,
Waarmee je enkel je onwetendheid illustreert. De wetenschappers die op voorhand gevraagd werd een schatting te maken van de uitkomsten, zaten er allemaal mijlenver naast en jij gaat hier beweren dat die experimenten ons niets nieuws geleerd hebben. De milgram experimenten tonen ons trouwens helemaal niet dat de mens geneigd is tot het kwade. Voor zover ik op de hoogte ben waren heel wat proefpersonen ontstelt en zouden ze niet liever gedaan hebben dan ophouden maar voelden ze zich op een of andere manier verplicht om door te gaan.
Crossword schreef:De kern van mijn stelling was dat we die standpunten niettemin ‘redelijk’ kunnen noemen, mits ze voldoen aan een aantal voorwaarden. Wat kunnen die voorwaarden zijn? Mijn voorstel:
1. ‘Redelijkheid’ houdt m.i. in elk geval in dat het standpunt niet in conflict is met (smalle) kennis. Dit houdt veel malligheid, zoals het Aalten-verhaal of creationisme of homeopathie buiten het domein van redelijke standpunten.
2. ‘Redelijkheid’ houdt verder in dat men geen schade wil toebrengen aan medemensen. Dit houdt anderssoortige malligheid buiten de deur.
3. ‘Redelijkheid’ houdt m.i. ook in dat men integer is in zijn standpunten, c.q. die (voor zover mogelijk) oprecht en zonder veinzen aanhangt. Uiteraard betekent dit niet dat men zijn standpunten niet mag aanpassen in het licht van nieuwe kennis, integendeel zelfs.
4. ‘Redelijkheid’ houdt ten slotte in dat men bereid is verantwoording af te leggen, c.q. redenen te geven voor zijn overtuiging. Die redenen zullen veelal anderen niet overtuigen, mits men voldoende gemeen heeft met de ander om zijn standpunt voldoende aantrekkelijk te vinden (affiniteit komt voor de ratio).
Als eerste poging kan dit "redelijk" zijn maar ik denk niet dat uw voorwaarden de juiste grenzen trekken. Op dit moment is er een bijencrisis. Heler bijennesten sterven overnacht uit. De wetenschap staat op dit moment voor een raadsel. Dat betekent dat wat iemand ook uit zijn duim zuigt als oorzaak, niet tegenstrijdig is met de wetenschappelijke kennis. Dus iemand die een visioen heeft van een oplossing met als neveneffect heel wat schade maar die eerlijk in die oplossing gelooft en zijn oplossing wil verantwoorden via het visoen dat hij gekregen heeft, zo iemand voldoet aan de voorwaarden van "redelijkheid". Eerlijk gezegd lijkt "lijdend aan wanen" mij meer van toepassing.
Crossword schreef:Onder die voorwaarden kunnen ook standpunten die met elkaar in tegenspraak zijn beide redelijk zijn. Zoals liberalisme en socialisme, of atheïsme en theïsme. Al dit soort standpunten kenmerken zich door voortgaand debat dat nooit beslist wordt. C.q. partijvorming, scholen en tradities zijn kenmerkend voor alle debatten op deze terreinen.
Of kwakzalvers vs reguliere geneeskunde. Dat kun je ook voorstellen als partijvorming en scholen. Het enige wat een kwakzalver moet doen is met een behandeling komen die nog niet wetenschappelijk onderzocht werd en hij kan vanuit een bepaald standpunt beweren dat zijn beweringen niet tegen de huidige wetenschappelijke kennis ingaan, om de heel eenvoudige reden dat er nog geen (specifieke) wetenschappelijke kennis is over deze behandeling. Daarmee kan hij daarna gemakkelijk aan de voorwaarden van "redelijkheid" voldoen.
Al mijn hier geuite meningen zijn voor herziening vatbaar.
?
